Kampanya’nın neden ve nasıl yapıldığına ilişkin bir dolu laf etmeden, işin özünü ve temelini en başta söyleyelim:
Katılım, bir haktır!
Katılım, Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi (Madde 25) ve Avrupa Konseyi Politik Karar Alma Sürecinde Sivil Katılım Rehberi nezdinde (Bakanlar Komitesi tarafından 27 Eylül 2017 tarihinde kabul edilmiştir) tanınmış bir haktır.
Bu kampanya, SiTi tarafından hak odaklı olarak tasarlanmış ve imzacı örgütler tarafından yürütülmektedir.
Sivil Toplum Örgütleri, Kıbrıs toplumunun vazgeçilmez bir parçasıdır. Bugün Kıbrıs’ın kuzeyinde, 20.000’den fazla gönüllü ile birlikte çalışan Dernekler Yasası altında yaklaşık 1000 dernek ve Vakıflar Yasası altında birçok vakıf kayıtlıdır. Aynı zamanda pek çok ağ, inisiyatif ve platform kayıt işlemi yapmadan, toplumsal sorunların tespit ve çözümünde aktif rol oynamaktadır.
STÖ’ler, mevcut toplumsal sorunların çözümünde ve Kıbrıs’ın demokratik gelişiminin sağlanmasında ve kararların etkin bir şekilde alınma sürecinde yetkililer için önemli bir ortaktır. Farklı bir bakış açısı sağlayabilirler, alternatif fikirler sunabilirler ve ayrıca aksi takdirde erişilmesi zor olan grupların görüşlerini alabilirler.
Peki Kıbrıs’ın kuzeyinde alanda sorunları birebir yaşayan, araştıran, veri toplayan, çözüm üreten sivil toplum örgütleri, sorunların çözümü için kararlar alınırken nerededir? Kısaca, olmaları gereken yerde olmadıklarını söylemek mümkün!
STÖ’ler hem merkezi hem de yerel idare kapsamında, tasarlanan politika ve yasal hazırlıklar hakkında “bilgiye erişebilmeli”, “istişare sürecine dahil olabilmeli” ve süreç boyunca “aktif diyalog ve katılımları” sağlanmalıdır. Bu ancak gerekli mekanizmaların oluşturulması ile mümkündür.
“Yerelde etkin katılım” kampanyası kapsamında tanıtımı yapılan standartlar, bireylerin ve genel olarak sivil toplumun karar alma sürecine katılımını güçlendirmeyi ve kolaylaştırmayı amaçlar. Kıbrıs'ın kuzeyindeki yasal çerçevede, STÖ'lerin karar alma süreçlerine dahil edilmesi ve STÖ'lerle işbirliği yapılması gerekliliğini ortaya koyan çeşitli yasal metinler bulunmaktadır. Bu model standartlar, bu tür dahiliyetlerin ve işbirliklerinin uygulanmasına yönelik operasyonel adımları ve herhangi bir mevzuatın katılım süreci veya katılım mekanizmasıyla ilgili olarak dikkate alması gereken minimum gereklilikleri içermektedir.
Model standartlar, politika ve mevzuat hazırlama, uygulama veya izleme süreçlerine STÖ'lerin ne zaman ve nasıl dâhil olmaları gerektiğine dair basit kurallar önermektedir. Demokratik karar alma mekanizmaları oluşturmak ve sivil toplum örgütlerini karar alma sürecine dahil etmek isteyen tüm siyasi organlar bu model standartları uyarlayarak uygulayabilir. Sivil Toplum İnisiyatifi Derneği ve imzacı örgütler, bu standartları kullanmak isteyen tüm karar vericilere teknik destek sağlayacaktır.
Yerelde Etkin Katılım kampanyası, “Katılım Standartları”nın Kıbrıs’ın kuzeyinde uygulanması için başlatıldı. 22 Kasım 2022 günü açık çağrı ile bir araya gelen STÖ’ler, kampanya için Lefkoşa ve Lefke’nin pilot bölgeler olarak seçilmesine karar verdi. 2022 Yerel Kuruluş Organları Seçimi’nin kampanya ve izleme sürecinin başlangıcı olarak belirlenerek, Sivil Toplum İnisiyatifi Derneği ile imzacı örgütler Belediye Başkan ve Meclis üyesi adayları ile görüşmeye ve Katılım Standartları’nı anlatmaya başladı. Amaç, model standartlara ilişkin bilgi vererek, Belediye Başkan adaylarından seçilmeleri halinde sivil toplum örgütlerinin karar alma süreçlerine etkin katılımına ilişkin söz vermelerini ve elbette ki seçimden sonra da verdikleri sözlerin uygulamaya yansımasını takip etmektir.
Sivil katılımın desteklenmesi STÖ’ler için olduğu kadar, karar vericilerin kararlarına katkı koymak isteyen tüm bireyler için değerlidir.
Sen de imzacımız ol, destekle; sivil katılım artarak çoğalsın.
Süreç nasıl başladı, neler yaşandı… İşte şimdiye kadar atılan adımlar ve sonrasındaki planlar..
22 Kasım 2022 : STÖ temsilcileri “Katılım Standartlarını Konuşuyoruz” toplantısında, hazırlanan Katılım Standartlarına ilişkin bilgilendi ve kampanya sürecine karar verildi.
29 Kasım 2022: Katılım Standartları Protokolü STÖ temsilcilerinin imzasına açıldı.
6 Aralık 2022: Lefkoşa Belediye Başkanı ve TDP Lefkoşa Belediye Başkan adayı Mehmet Harmancı ve TDP Meclis Üyesi adayları ile imzacı STÖ temsilcileri bir araya geldi. Harmancı ve ekibi protokol metnini imzalayarak, seçilmesi halinde Katılım Standartları’nı uygulayacağı sözünü verdi.
8 Aralık 2022: CTP Lefkoşa Belediye Başkan adayı Dr.Sıla Usar ve CTP Meclis Üyesi adayları imzacı STÖ temsilcileri ile bir araya geldi. Dr.Usar ve ekibi protokol metnini imzalayarak, seçilmesi halinde Katılım Standartları’nı uygulayacağı sözünü verdi.
9 Aralık 2022: Lefkoşa ve Lefke bölgesinde çalışmalarını sürdüren imzacı STÖ temsilcileri UBP Lefke Belediye Başkan Adayı Adil Özgey, Lefke Belediye Başkanlığı bağımsız adayı Adnan Eraslan ile Lefke Belediye Başkanı ve CTP Lefke Belediye Başkan adayı Aziz Kaya ile görüştü. Üç başkan adayı da, seçilmeleri halinde Katılım Standartları’nı uygulayacağı sözünü verdi.
25 Aralık 2022: 2022 Yerel Kuruluş Organları Seçimi.
02 Ocak 2023: Yerelde Etkin Katılım kampanyası seçilen aday ve STÖ’lere teknik destek ve izleme sürecinin başlangıcı.